De zorgpremie zal naar verwachting volgend jaar aanzienlijk stijgen. Voor het basispakket zou je in 2024 naar schatting ongeveer 150 euro per maand moeten betalen. Dit roept vragen op over de voortdurende stijging van de zorgpremies en de impact daarvan op de betaalbaarheid van de gezondheidszorg. Het is duidelijk dat we keuzes moeten maken om deze trend te keren. Maar waar kunnen we binnen de gezondheidszorg besparen?
Verzekeraar DSW heeft aangekondigd dat de premie voor het basispakket in 2024 met maar liefst 11,50 euro per maand zal stijgen. Dit betekent dat de goedkoopste zorgverzekering 149 euro per maand zal kosten. Dit is de grootste stijging bij DSW sinds de invoering van de Zorgverzekeringswet in 2006. Het kabinet had al voorspeld dat de premies gemiddeld met zo’n 12 euro per maand zouden toenemen tijdens Prinsjesdag.
De afgelopen tien jaar zijn de zorgpremies jaarlijks gestegen, zij het in een minder snel tempo, met een gemiddelde jaarlijkse stijging van 4,5 procent. De recente uitzonderlijk hoge stijging wordt toegeschreven aan de hoge inflatie en de afgesproken hogere lonen in de zorg-cao’s. Gezien het feit dat loonkosten 70 procent van de zorgkosten uitmaken en ziekenhuispersoneel eerder dit jaar een loonsverhoging van 12 tot 15 procent kreeg, wordt een deel van deze kosten gefinancierd door middel van de zorgpremie.
Aad de Groot, de CEO van DSW, heeft bij de aankondiging van de premieverhoging de alarmbel geluid over de voortdurende stijging van de premies. Volgens hem zijn deze op de lange termijn niet meer haalbaar. Ook in de Tweede Kamer groeien de zorgen over de jaarlijkse premieverhogingen. Verschillende politieke partijen, waaronder de SP, GroenLinks, PvdA en PVV, maken zich zorgen dat steeds meer mensen de zorg niet meer kunnen betalen, waardoor ze zorg gaan mijden.
Hoogleraar Patrick Jeurissen, expert op het gebied van betaalbare en toegankelijke zorg aan het Radboudumc, wijst erop dat wanneer mensen meer moeten betalen voor zorg, ze er vaak ook minder gebruik van maken. Hoewel dit effect niet extreem sterk is, is het wel aanwezig.
Zowel Jeurissen als Wim Groot, hoogleraar gezondheidseconomie aan Maastricht University, voorspellen dat de zorgpremies in de komende jaren blijven stijgen. Factoren zoals vergrijzing, nieuwe behandelmethoden en een tekort aan arbeidskrachten in de zorg zullen naar verwachting de premies voorlopig hoog houden.
Op dit moment zijn de stijgende zorgkosten nog enigszins houdbaar omdat de Nederlandse zorgkosten niet buitensporig zijn in vergelijking met omliggende landen. Maar dit zal naar verwachting veranderen naarmate de vergrijzing voortschrijdt. Jeurissen benadrukt dat we ons nog maar aan het begin van de vergrijzing bevinden.
Om de betaalbaarheid van de gezondheidszorg op de lange termijn te waarborgen, moeten volgens Jeurissen drie opties worden overwogen: het verkleinen van het basispakket zorg, patiënten meer laten bijdragen en de efficiëntie van de zorg verbeteren. Momenteel wordt de focus gelegd op het laatste, omdat dit zou voorkomen dat het zorgaanbod wordt ingeperkt of dat mensen meer moeten betalen.
Er moet serieus worden gekeken naar gebieden binnen de gezondheidszorg waar kosten kunnen worden bespaard, volgens Groot. In Nederland hebben we bijvoorbeeld uitgebreide ouderenzorg en een groot aantal kinderen in de jeugdzorg. Het is de moeite waard om te overwegen of we op deze terreinen kunnen bezuinigen.
Groot benadrukt ook dat verzekerden kritisch moeten nadenken over welke zorg ze werkelijk nodig hebben. Vaak zijn mensen oververzekerd voor zorg die ze eigenlijk niet nodig hebben. Een kritische evaluatie van wat echt essentieel is, kan helpen bij het verminderen van onnodige kosten, bijvoorbeeld in het geval van aanvullende tandartsverzekeringen voor mensen met een gezond gebit die alleen periodiek controle nodig hebben.